چگونه انجام تکالیف را برای فرزندمان جذاب کنیم؟
انجام تکالیف همیشه یکی از چالشهای اصلی والدین با فرزندانشان است خیلی از بچهها علاقهای به نشستن پای تکالیف ندارند و والدین هم مدام دنبال راهی هستند که بدون دعوا و بحث، فرزندشان را به درس خواندن ترغیب کنند دکتر ابوذر جاویدمهرنیا، روانشناس، معتقد است که ایجاد عادت درست برای انجام تکالیف از سنین پایین، میتواند باعث افزایش تمرکز و مسئولیتپذیری بچهها شود.
انجام تکالیف نباید به یک تنش روزانه بین والدین و فرزند تبدیل شود وقتی کودک احساس کند که تکالیفش فقط یک اجبار خستهکننده است، طبیعی است که از آن فرار کند دکتر جاویدمهرنیا تأکید میکند که والدین باید به جای اجبار، محیطی حمایتی و انگیزهبخش برای فرزندشان فراهم کنند تا او با میل و رغبت تکالیفش را انجام دهد در این مقاله راهکارهایی ارائه میدهیم که کمک میکند انجام تکالیف به یک عادت مفید و مؤثر تبدیل شود.
راهکارهایی برای تشویق فرزند به انجام تکالیف مدرسه
1. فضای مناسب و آروم بساز
بچهها توی یک محیط شلوغ و پر از حواسپرتی نمیتونن تمرکز کنن یک گوشهی آروم، با نور کافی و وسایل مورد نیازش رو آماده کن تا راحتتر بشینه پای درس.
۲. تکالیف رو به بازی تبدیل کن
مثلاً براش یک تایمر بذار و بگو ببینیم میتونی قبل از زنگ تایمر این تمرینو تموم کنی؟ یا نقش معلم رو بازی کن و بذار خودش به تو درس بده! اینطوری یادگیری هم جذابتر میشه.
۳. تشویق کن، اما نه با رشوه!
به جای اینکه بگی “اگه مشقاتو بنویسی، برات شکلات میخرم”، سعی کن تحسینش کنی: “چقدر قشنگ نوشتی! معلومه کلی زحمت کشیدی” تشویق باید حس خوب بده، نه اینکه فقط به خاطر جایزه کار کنه.
۴. زمان استراحت هم در نظر بگیر
یک بچه نمیتونه دو ساعت بیوقفه درس بخونه بعد از هر ۲۰-۳۰ دقیقه یک استراحت کوتاه داشته باشه تا خسته نشه حتی میتونه یک حرکت کششی انجام بده یا یک میانوعده سبک بخوره.
۵. باهاش همراهی کن، نه اینکه فقط دستور بدی
به جای اینکه فقط بگی “برو مشقاتو بنویس”، کنارش بشین و ببین چطور میتونی کمکش کنی مثلا بپرس: “سوالا رو متوجه شدی؟ کمکی میخوای؟” اینطوری احساس تنهایی نمیکنه و راحتتر کارشو انجام میده
ایجاد عادتهای خوب برای انجام تکالیف روزانه
۱. زمان مشخصی برای انجام تکالیف تعیین کن
اگه هر روز یک ساعت مشخص برای تکالیف باشه، مغز بچه عادت میکنه که اون موقع باید درس بخونه مثلا بعد از یک استراحت کوچیک بعد از مدرسه، بدون اینکه گوشی یا تلویزیون حواسش رو پرت کنه، بشینه پای مشقاش.
۲. روال ثابت داشته باش
مثلاً همیشه اول یک لیوان آب بخوره، بعد وسایلشو آماده کنه و بعد شروع کنه به نوشتن این کار باعث میشه مغزش بفهمه وقت درس شده و راحتتر تمرکز کنه.
۳. کارای سخت رو اول انجام بده
همیشه سختترین یا حوصلهسربرترین درس رو اول انجام بده اینطوری خیالش راحت میشه و با انرژی بیشتری بقیهی کاراشو انجام میده.
۴. بعد از هر بخش، یه استراحت کوچیک داشته باش
درس خوندن پشت سر هم خستهکنندس هر ۲۰-۳۰ دقیقه یک استراحت کوتاه (مثلاً یک راه رفتن کوتاه، یک لیوان آب یا چند دقیقه بازی) کمک میکنه که دوباره سرحال بشه و بهتر درس بخونه
چرا فرزندان از تکلیف فراری هستن؟
همیشه باید صد بار بهش بگم برو سر درس اما هنوز چند تا کلمه ننوشته از جاش بلند میشه و بازیگوشی میکنه انجام تکالیفش کلی طول میکشه و اگه یک لحظه ولش کنم کلاً درس و مشق رو تعطیل میکنه مجبورم هی تذکر بدم که بیدقتیهاشو درست کنه خیلی وقتا خودم مشقاشو مینویسم یا باید کلمهبهکلمه براش توضیح بدم تا بعد از چند بار بالاخره بفهمه ولی یا لج میکنه یا نمیخواد یاد بگیره هرچی هم بگم، آخرش زود فراموش میکنه
همه چی رو قاطی پاتی انجام میده تکالیفش شلختهست کتاباشو هم درست نمیذاره تو کیف با اینکه برنامهی کلاس جلو روشه انگیزهای واسه درس نداره بهش میگم بشین پای مشقات شروع میکنه گریه و جیغ و داد وقتشو با بازی و تلویزیون تلف میکنه و همیشه کارو میذاره دقیقه نود تکالیفش بیشتر وقت منو میگیره مجبورم سرش داد بزنم که کتکش نزنم یک وقتایی عمداً مشق نمینویسه تا من به گریه بیفتم یا اینکه مجبور شم براش چیزی بخرم تا درس بخونه بیحوصله و سرسری مشق مینویسه و با اینکه هنوز کلی مونده میگه تموم شد حتی یادش میره چی باید بنویسه یا اینکه اصلاً به من نمیگه چه تکلیفی داره حتی امتحاناشو هم ازم قایم میکنه
خیلی از پدر و مادرها با این مشکلات درگیرن شاید ما هم بعضی از این دردسرها رو داشته باشیم یا حتی اوضاع برامون سختتر هم باشه هممون دلمون میخواد که بچههامون در آینده باسواد و موفق بشن و برای این کار لازمه که تکالیفشونو انجام بدن ولی خب نوشتن این همه مشق براشون کار راحتی نیست و معلومه که به کمک نیاز دارن ما هم سعی میکنیم کمکشون کنیم ولی این کار زمان میبره و حوصلهمون سر میره
از خواهش و تمنا شروع میکنیم بعدش کمکم صدامون بالا میره تا بالاخره یک جوری کارو تموم کنه ولی روز بعد دوباره همون داستان تازه این بار تکالیفش بیشتر و سختتر از قبله فرزندمون بعد از یک روز مدرسه و کلی انتقاد از معلم و محرومیت از بازی برمیگرده خونه ولی ذهنش فقط پر از نقشههای جدیده برای بازی بازی براش یک لذته که باعث میشه غم و استرس انجام تکالیف از یادش بره و اینجاست که کشمکشهای جدید بین ما شروع میشه
کودک پرتحرک همیشه دوست داره بازی کنه و ساعتها سرگرم باشه، از بازی اصلاً خسته نمیشه ولی تکلیف مدرسه برایش یک دردسر بزرگه، سعی میکنه خیلی سریع و سرسری تکالیفش رو انجام بده یا اصلاً میذاره برای آخر شب یا درست قبل از رفتن به مدرسه که با استرس و اضطراب میره سراغش نمیدونه چطور باید برای تکالیفش برنامهریزی کنه و چطور میتونه تمرکز بهتری داشته باشه که درسهاش یادش نره.
ما میتونیم از این موقعیت استفاده کنیم و بهش مهارتهای مهمی یاد بدیم که در آینده خیلی به کارش بیاد هرچقدر انجام تکالیف براش سختتر بشه، فرصتی بیشتر برای یاد گرفتن مهارتهای جدید پیدا میکنه که برای زندگیاش مفیده.
با وجود همه این سختیها، خیلی وقتها از خودمون میپرسیم این تکالیف مدرسه برای چی خوبه؟ ولی وقتی بدونیم که چرا تکالیف اینقدر مهمه و چه فوایدی داره، تحمل سختیها راحتتر میشه و میتونیم کمکهای بهتری به فرزندمون بکنیم و بهش نشون بدیم که تکالیف مدرسه برای ما هم خیلی مهمه وقتی این رو بفهمه، انجام تکالیف براش آسونتر میشه

سوالات متداول انجام تکالیف فرزندان
چرا بچهها اصلاً دوست ندارن تکالیفشون رو انجام بدن؟
خیلی از بچهها از تکالیف فرارین چون بازی کردن براشون جذابتره و تکالیف رو سخت و خستهکننده میبینن تازه شاید درست یاد نگرفتن که چطور باید درس بخونن یا خیلی وقتا هم نمیدونن چرا این تکالیف رو باید انجام بدن
چطور میتونم فرزندم رو به انجام تکالیف تشویق کنم؟
بهترین کار اینه که باهاش همراستا بشی مثلاً بهش توضیح بدی چرا تکالیف مهمه یا یک جایزه کوچک بذاری ولی مهمتر از همه اینه که فضایی راحت برای درس خوندن فراهم کنی و بهش کمک کنی بدون اینکه زور کنی
چرا فرزندم همیشه آخر شب یا لحظات آخر انجام تکالیف رو شروع میکنه؟
این یک عادت هست که بعضی بچهها پیدا میکنن شاید فرزندت حس میکنه تکالیف زمان زیادی میبره و میخواد آخرش انجام بده چون از استرس و فشار کمتر میترسه اما این رو میتونیم تغییر بدیم و کمکم یه زمان مشخص برای درس گذاشتن یادش بدیم
چطور میتونم کمک کنم که فرزندم تمرکز بیشتری توی انجام تکالیف داشته باشه؟
مهمترین کار اینه که محیط درس خوندن آروم باشه و هیچ چیزی حواسش رو پرت نکنه، بعدش باهاش کار کن که بتونه برای خودش برنامهریزی کنه و بدون اضطراب تکالیفش رو انجام بده
چطور میتونم فرزندم رو از این که تکالیف رو بیدقت انجام بده منصرف کنم؟
اول از همه باید کمکش کنی که بفهمه تکالیف برای یادگیری و رشدش مهمه بعدش وقتی مشقها رو انجام میده بهش توجه کن و با تشویقهای مثبت بهش نشون بده که انجام دادن کار به دقت چقدر ارزشمنده
جمع بندی نهایی
انجام تکالیف برای بچهها همیشه یکی از چالشهای بزرگ والدین بوده و هست خیلی وقتها بچهها از تکالیف فراریاند و با انواع روشهای مختلف سعی میکنند از انجام دادنشان طفره بروند با این حال، پدر و مادرها میتوانند با فراهم کردن محیطی مناسب و آرام، به فرزندشان کمک کنند تا با انگیزه بیشتری درس بخواند همچنین مهم است که با تشویقهای مثبت و حمایتهای معنوی، تکالیف را به چیزی تبدیل کنند که فرزندشان از آن احساس خوشایند داشته باشد و نه یک بار سنگین.
در نهایت، برای اینکه بچهها بتوانند مهارتهای لازم برای یادگیری بهتر را به دست آورند، باید آنها را به انجام تکالیف به شیوهای درست عادت داد این فرآیند نیاز به صبر و حوصله دارد و والدین باید همزمان با یاد دادن اهمیت تکالیف، به فرزندشان کمک کنند تا برنامهریزی درست و تمرکز را یاد بگیرد هرچقدر این فرایند با دقت و حمایت بیشتری انجام شود، فرزندتان به راحتی میتواند با تکالیف کنار بیاید و در آینده نیز به فردی مسئول و توانمند تبدیل شود
این مطلب در واحد تولید محتوای سایت آکادمی جاوید با نظارت دکتر ابوذرجاویدمهرنیا به رشته تحریر در آمده و شامل قانون کپی رایت میباشد استفاده از این مطلب چه به صورت رونوشت یا استفاده جزئی و یا موردی فقط با ذکر منبع مجاز میباشد،
با آرزوی موفقیت برای شما در این راه جذاب.